Cześć osób zobowiązanych do płacenia alimentów żyje w przeświadczeniu, że płacić je muszą jedynie do 18 roku życia dziecka.
Część jest przekonana, że ich zobowiązanie „wygasa”, kiedy dziecko skończy szkołę średnią.
Jedni i drudzy są w błędzie!
Dlaczego?
Ponieważ kodeks rodzinny stanowi, iż rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie.
Powtarzam… które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie!
To szczególne unormowanie obowiązku alimentacyjnego polega na tym, że obowiązek rodziców dostarczania środków utrzymania i wychowania trwa dopóty, dopóki dziecko nie zdobędzie, stosownie do swoich uzdolnień i predyspozycji, kwalifikacji zawodowych, czyli do chwili usamodzielnienia się, i to niezależnie od osiągniętego wieku.
Uzyskanie pełnoletności nie zmienia sytuacji prawnej dziecka w zakresie alimentów, jeżeli dziecko pobiera naukę w szkole lub na uczelni i czas na nią przeznaczony wykorzystuje rzeczywiście na zdobywanie kwalifikacji zawodowych.
Jak widać, ustawodawca nie przewidział kryterium wieku. Nie powiązał obowiązku alimentacyjnego ze stopniem wykształcenia.
Po prostu, stwierdził; póki Twoje dziecko nie będzie w stanie samodzielnie się utrzymać, Ty masz płacić alimenty!
Zwykle wówczas pada zarzut; ale to może trwać wiecznie!!!
Może.
Znam przypadek, w którym ojciec płacił alimenty na rzecz swojej córki do ukończenia przez nią 30 lat. Aż ta skończyła doktorat!
Swoją drogą, niech się cieszy, że córka tak szybko obroniła swoją pracę doktorską;)
Ok, ale może tyle o obowiązku alimentacyjnym, bo nie o tym mam tu pisać. W tym temacie odsyłam do moich wcześniejszych wpisów, a w szczególności do:
Alimenty – podstawowe pojęcia;
Alimenty natychmiastowe – przełomowy projekt zmian przepisów;
Alimenty na dorosłe dzieci – czy jest możliwe ich zasądzenie w toku postępowania rozwodowego?
Jak przestać płacić alimenty?
Co zwalnia z płacenia alimentów?
Jak zakończyć obowiązek alimentacyjny?
Podstawy uchylenia obowiązku alimentacyjnego
Przepisy przewidują sytuacje, po których wystąpieniu możemy doprowadzić do zaprzestania płacenia alimentów. Poprawnie mówi się wówczas o uchyleniu obowiązku alimentacyjnego.
Pamiętać jednak należy, że uchylenie obowiązku alimentacji może nastąpić jedynie poprzez orzeczenie Sądowe. Wymaga więc złożenia stosownego pozwu.
W jakich więc to przypadkach zobowiązani do alimentacji może uchylić się od płacenia alimentów?
Jak przestać płacić alimenty na dorosłe dziecko?
Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego:
- jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem;
- jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się;
- jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Sprzeczne z zasadami współżycia społecznego jest rażąco niewłaściwe postępowanie dziecka wobec rodzica, które może polegać na:
- zachowaniu godzącym w życie i zdrowie członka rodziny;
- zachowaniu naruszającym godność, dobre imię i inne dobra osobiste człowieka;
- zawinione popadnięcie w niedostatek lub umyślnym wywołaniu sytuacji prowadzącej do żądania alimentów.
Uchylenie alimentów w przypadku dziecka pełnoletniego
W praktyce mogą występować różnorodne stany faktyczne, mające wpływ na istnienie obowiązku alimentacyjnego.
Jeżeli np. czas pobierania nauki wydłuża się nadmiernie poza przyjęte ramy, gdy studiujący nie czyni należytych postępów w nauce, nie zdaje egzaminów i ze swej winy powtarza lata nauki w szkole lub na uczelni oraz nie kończy jej w okresie, przewidzianym w programie a ze względu na wiek i ogólne przygotowanie do pracy może ją podjąć, rodzice nie są obowiązani do alimentowania pełnoletniego dziecka.
Pełnoletnie dziecko, które w czasie studiów kilkakrotnie powtarza poszczególne lata studiów, albo też nie kontynuuje nauki oraz nie podejmuje pracy zarobkowej i z tego względu nie dysponuje środkami utrzymania, nie może domagać się ich od swoich rodziców.
Zamiar podwyższenia kwalifikacji zawodowych przez pełnoletnie dziecko pracujące zawodowo także nie zawsze będzie rodzić obowiązek dostarczania mu środków utrzymania przez rodziców.
Istotne znaczenie powinna tu mieć okoliczność, czy dotychczasowe przygotowanie zawodowe i nabyte wcześniej kwalifikacje pozwalają w pełni na samodzielne, regularne zarobkowanie, a więc na pokrycie własnych środków utrzymania.
Także rezygnacja przez dziecko – w celu dokuczenia rodzicom – z pomocy stypendialnej udzielanej przez Państwo może być uznana za szykanę, która narusza zasady prawidłowego współżycia w rodzinie, a tym samym zasady współżycia społecznego.
Tak samo za nadużycie prawa podmiotowego może być uznane żądanie alimentów przez osobę niezdolną do samodzielnego utrzymania się, która z własnej winy znalazła się w niedostatku.
Dotyczyć to będzie osób, które mimo starannego ich wychowania i opieki rodziców same doprowadziły się do nałogowego alkoholizmu czy narkomanii i odmawiają poddania się leczeniu.
Chociaż w tym przypadku jest funkcjonuje odmienne stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego, które stanowi, że niemożność samodzielnego utrzymania się przez pełnoletnie dziecko ze względu na całkowitą niezdolność do pracy spowodowaną narkomanią nie wyłącza obowiązku alimentacyjnego rodziców.
I na koniec, nadużyciem prawa umożliwiającym uchylenie obowiązku alimentacyjnego jest żądanie przez osobę uprawnioną do alimentacji – w porozumieniu z osobą zobowiązaną do alimentacji – nadmiernych alimentów w celu pokrzywdzenia innej osoby, również uprawnionej do alimentacji.
Uchylenie alimentów w przypadku dziecka niepełnoletniego
Przed osiągnięciem przez dziecko pełnoletności, obowiązek alimentacyjny rodziców może ustać wcześniej tylko wówczas, gdy dziecko uzyska zawód, czy też podejmie zatrudnienie w czasie pobierania nauki, a osiągane zarobki pozwolą mu na zaspokojenie jego potrzeb.
Zwolnienie bądź ograniczenie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka może też nastąpić w sytuacji, gdy pobiera ono rentę rodzinną, albo rentę zasądzoną z mocy art. 446 § 2 KC.
Obowiązek alimentacyjny może ustać również, gdy dziecko posiada własny majątek, z którego dochody wystarczają na pokrycie jego kosztów utrzymania i wychowania.
Autorem tekstu jest Piotr Woś – specjalista ds. rodzinnych/rozwodowych (Adwokat Kraków)
Chcesz skonsultować swoją sprawę – umów się na spotkanie dzwoniąc pod nr tel.: 12 411 05 94,
bądź wejdź na naszą stronę i skorzystaj z PRAWNICZEJ KONSULTACJI TELEFONICZNEJ.
