Niedopuszczalne jest orzeczenie rozwodu jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 56 § 3 k.r.o.).
Podkreślić należy, iż odmowa wyrażenia zgody przez małżonka niewinnego korzysta z domniemania zgodności z zasadami współżycia społecznego. Pamiętać jednak trzeba, że domniemanie to, jak każde inne, może być obalone przez wskazanie odpowiednich okoliczności.
Kryterium pomocne przy ocenie, czy odmowa wyrażenia zgody w danej sytuacji może korzystać z domniemania zgodności z zasadami współżycia społecznego, czy też nie, znalazła swoje odzwierciedlenie w wyroku SN z dnia 21 listopada 2001 r. (III CKN 665/00), w którym wskazano, że, „Jeżeli przyczyną odmowy jest poczucie krzywdy to zasługuje ono na uszanowanie bez względu na długość okresu trwania rozkładu pożycia małżeńskiego stron. Musi ono jednak istnieć, wyraża się zaś w takiej postawie małżonka niewinnego, która przekonuje do odczuwania i utrzymywania się, dających się obiektywnie usprawiedliwić, niekorzystnych emocji związanych z faktem porzucenia przez współmałżonka. Doświadczenie życiowe uczy, że upływ czasu niekiedy w stopniu znacznym osłabia siłę tych emocji, wręcz je eliminuje, oraz, że małżonek niewinny odzyskuje równowagę psychiczną i poczucie własnej wartości mimo świadomości ustania więzi z dotychczasowym partnerem życiowym wywołującej poczucie opuszczenia czy osamotnienia.
W przypadku, gdy doznana krzywda przestaje być odczuwalna, zaś nowe warunki życia zaspokajają na danym etapie życia określone potrzeby psychiczne małżonka niewinnego nie jest wykluczona ocena, że odmawianie przez niego nadal zgody na rozwód służy już tylko chęci zamanifestowania określonej przewagi nad małżonkiem domagającym się rozwodu i przeszkodzenia w ułożeniu sobie przez niego życia osobistego. Taka postawa małżonka niewinnego nie zasługuje na aprobatę i w razie jej wykazania przez małżonka domagającego się rozwodu może usprawiedliwiać ocenę, że w świetle art. 56 § 3 kr. i op. in fine rozwód jest dopuszczalny.
Jeżeli przyczyną odmowy jest poczucie zagrożenia w dotychczasowej sferze bytowej, to również nie może to być przyczyną uznania rozwodu za niedopuszczalny gdyby się okazało, że rozwód nie pociąga za sobą utraty dotychczasowych uprawnień (np. wynikających z faktu pozostawania w związku małżeńskim) ani nie wpływa na możność zaspokojenia określonych potrzeb bytowych małżonka niewinnego. Samo ryzyko wszczęcia postępowania o podział majątku dorobkowego nie może być uznane za okoliczność, z powodu której małżonek niewinny mógłby skutecznie sprzeciwić się orzeczeniu rozwodu.”
Autorem tekstu jest Piotr Woś – specjalista ds. rodzinnych/rozwodowych (Adwokat Kraków)
Chcesz skonsultować swoją sprawę – umów się na spotkanie dzwoniąc pod nr tel.: 12 411 05 94,
bądź wejdź na naszą stronę i skorzystaj z PRAWNICZEJ KONSULTACJI TELEFONICZNEJ.
