Zgodnie z treścią art. 58 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, orzekając o rozwodzie sąd może nakazać eksmisję małżonka ze wspólnego mieszkania stron. Z treści niniejszej normy wynika, że jest to fakultatywny element wyroku rozwodowego, a w związku z tym sąd może orzec eksmisję tylko wtedy, gdy strona zgłosi taki wniosek. Co prawda, w praktyce rzadko można się spotkać ze zgłoszeniem takiego żądania, jednak w szczególnych przypadkach należy się liczyć z możliwością nakazania przez sąd eksmisji jednego z małżonków. Jak wskazał Sąd Najwyższy, żądanie takie podlega oddzielnej opłacie w postaci wpisu w wysokości przewidzianej od pozwu o eksmisję (200 złotych).
Eksmisja w wyroku rozwodowym
O niecodziennym charakterze zagadnienia świadczy sama treść przepisu, z której wynika, że dla jego zastosowania konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:
- mamy do czynienia z wyjątkowym wypadkiem,
- zachowanie małżonka jest rażąco naganne
- zachowanie to uniemożliwia tym samym wspólne zamieszkanie.
Ustanowienie przez prawodawcę tak restrykcyjnych warunków orzekania o eksmisji w wyroku rozwodowym w sposób wyraźny świadczy o tym, że co do zasady nie chce on komplikować i przedłużać postępowania, a kwestia orzeczenia eksmisji w wyniku procesu o rozwód ma charakter wyjątkowy. Jednakże, gdy któraś ze stron zgłosi taki wniosek, sąd jest oczywiście zobligowany do jego rozpatrzenia. O rażąco nagannym zachowaniu współmałżonka można mówić w sytuacji, gdy stanowi on zagrożenie dla drugiego współmałżonka i domowników, zwłaszcza gdy na ich szkodę popełnił przestępstwo, jak również gdy swoim trybem życia uniemożliwia zamieszkanie – nałóg alkoholowy, narkotykowy, nadmierna agresja, przejawianie zachowań stanowiących zagrożenie dla spokoju i zdrowia pozostałego małżonka czy małoletniego dziecka. Nadto, jak wskazuje Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 11 sierpnia 1998 r., sygn.. akt: II CKN 329/98: „Wypadek wyjątkowy, o jakim mowa w art. 58 § 2 zdanie 2 KRO, może wystąpić również w sytuacji, gdy rażąco naganne zachowanie się małżonka wobec drugiego małżonka, uniemożliwiające dalsze wspólne zamieszkiwanie rozwiedzionych małżonków, wprawdzie już ustało, jednak w dalszym ciągu istnieje zagrożenia wystąpienia takiego zachowania.”. Należy zwrócić uwagę, że samo pozostawanie w konflikcie pomiędzy współmałżonkami nie stanowi obiektywnej konieczności opuszczenia mieszkania przez jednego z nich, więc nawet pozostawanie w stanie silnego sporu nie umożliwi małżonkowi żądającemu eksmisji osiągnięcia takiego skutku. Szeroko natomiast należy pojmować pojęcie wspólnego mieszkania, jak wyjaśnia Sąd Apelacyjny w Krakowie (wyrok z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt: I ACa 1342/13): „Przepis art. 58 § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788) odnosi się do wszystkich postaci korzystania z lokalu i nie uzależnia orzeczenia eksmisji od tytułu do jego zajmowania, lecz od przesłanek w nim wymienionych.”
Eksmisja małżonka z mieszkania w trakcie sprawy rozwodowej
Co prawda, art. 58 § 2 k.r.o. ma zastosowanie wyłącznie do więzi występującej między małżonkami, jednakże nie uniemożliwia to wystąpienia o eksmisję współmałżonka w trakcie trwania postępowania w sprawie o rozwód, w której nie zgłoszono żądania eksmisji, na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tak: E. Szczepanowska, Komentarz do spraw o rozwód, Wolters Kluwer 2016, s.172). Warto ponadto mieć świadomość, że w przeciwieństwie do rozstrzygnięć wymienionych w treści art. 58 § 1 k.r.o., orzekanie o eksmisji może być przedmiotem odrębnego zaskarżenia apelacją (patrz: wyrok SA w Białymstoku z dnia 21 stycznia 2016 r., sygn. akt: I ACa 795/15).
Autorem tekstu jest: aplikant radcowski Artur Pachniowski
Autorem tekstu jest Piotr Woś – specjalista ds. rodzinnych/rozwodowych (Adwokat Kraków)
Chcesz skonsultować swoją sprawę – umów się na spotkanie dzwoniąc pod nr tel.: 12 411 05 94,
bądź wejdź na naszą stronę i skorzystaj z PRAWNICZEJ KONSULTACJI TELEFONICZNEJ.
