„Art. 39 k.r.o. in fine wyraźnie stwierdza, że sąd udziela zezwolenia, jeżeli dokonania czynności wymaga dobro rodziny. Nie wymaga szerszego uzasadnienia teza, że pomiędzy oceną, iż “nie godzi w dobro rodziny” (ocena bierna), a “wymaga dobro rodziny” (ocena aktywna), zachodzi widoczna różnica. Nie sposób utożsamiać tych pojęć.”
Wnioskodawca wniósł o wydanie zezwolenia na zameldowanie w lokalu mieszkalnym położonym w Ż. 40/4 swojej konkubiny Wioletty M. i jej dziecka Przemysława M. Lokal ten stanowi współwłasność na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej wnioskodawcy i ucz. post. Bogusławy B. Sąd Rejonowy oddalił wniosek uznając, że skoro przedmiotowy lokal objęty jest ustawową wspólnością małżeńską wnioskodawcy i Bogusławy B., to meldowanie osób trzecich byłoby naruszeniem interesów Bogusławy B.
Uwzględniając apelację wnioskodawcy Sąd Wojewódzki postanowieniem z dnia 3 października 1997 r. zmienił to postanowienie w ten sposób, że zezwolił na zameldowanie Wioletty M., Przemysława M. i Macieja B. ur. 10 stycznia 1997 r. w lokalu mieszkalnym położonym w Ż. 40/4.
Sąd ten wskazał, że zezwolenie na zameldowanie w tym lokalu Wioletty M. i jej syna Przemysława nie godzi w dobro rodziny uczestników w sytuacji, gdy ucz. post. Bogusława B. dysponuje odrębnym mieszkaniem, a między stronami toczy się sprawa o rozwód.
Orzeczenie to zaskarżyła Bogusława B. Jako podstawę kasacyjną wskazała naruszenie prawa materialnego tj. art. 39k.r.o. poprzez jego zastosowanie do nieformalnego związku wnioskodawcy i Wioletty M.
Wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie apelacji wnioskodawcy względnie o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Kasacji nie sposób odmówić zasadności. Sąd II instancji jako podstawę prawną swego rozstrzygnięcia wskazał art. 39 k.r.o.
Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli jeden z małżonków odmawia zgody na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem wspólnym albo jeżeli porozumienie z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, drugi małżonek może zwrócić się do sądu o zezwolenie na dokonanie czynności; sąd udziela zezwolenia, jeżeli dokonania czynności wymaga dobro rodziny.
Ta ostatnia dyrektywa ustawowa nie została w niniejszej sprawie prawidłowo rozważona i w następstwie zastosowana. Sąd II instancji wskazał bowiem, że zezwolenie na zameldowanie Wioletty M. i jej syna Przemysława w lokalu objętym wspólnością ustawową małżeńską stron, nie godzi w dobro rodziny w uczestników.
Taka ocena nie jest wystarczająca dla udzielenia zezwolenia.
Przecież art. 39 k.r.o. in fine wyraźnie stwierdza, że sąd udziela zezwolenia, jeżeli dokonania czynności wymaga dobro rodziny.
Nie wymaga szerszego uzasadnienia teza, że pomiędzy oceną, iż “nie godzi w dobro rodziny” (ocena bierna), a “wymaga dobro rodziny” (ocena aktywna), zachodzi widoczna różnica.
Nie sposób utożsamiać tych pojęć. Już z tego względu zaskarżone postanowienie nie mogło się ostać.
(opracowano na podstawie Postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r. I CKN 47/98)
