Rewolucyjne zmiany w prawie rodzinnym – zakończono prace w Ministerstwie!

W końcu doczekaliśmy się zakończenia prac Ministerstwa Sprawiedliwości nad projektem o zmianie ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy. Kto nie pamięta w skrócie przypomnę, że projekt dotyczy:

1. wprowadzenia rozwiązań, które mają przyspieszyć uzyskiwanie alimentów przez dzieci od rodziców (natychmiastowe świadczenia alimentacyjne orzekane w sposób uproszczony),
2. wprowadzenia rozwiązań mających na celu szczególną ochronę dzieci w sytuacji rozwodu lub separacji rodziców (piecza naprzemienna),
3. rozwinięcia mechanizmów wzmacniających wykonywanie orzeczeń regulujących kontakty z dzieckiem
4. wprowadzenia nowej instytucji tzw. rodzinnego postępowania informacyjnego.

 

Zakończenie prac w Ministerstwie, niestety nie oznacza końca prac legislacyjnych. Oznacz to natomiast, że  projekt zmiany przepisów przesłany został do Sejmu RP. Nastąpiło to dokładnie 27 lutego bieżącego roku.

Tegoż samego dnia projekt skierowany został do pierwszego czytania w Sejmie RP – data pierwszego czytania nie jest jeszcze znana.

Zanim przejdę do krótkiej analizy znowelizowanych przepisów nadmienić pragnę, że niestety już doszło do pierwszej poprawki, a dokładniej do – autopoprawki.

 

Nastąpiła ona 10 kwietnia bieżącego roku i dotyczy, jednej z ważniejszych regulacji. Otóż, pierwotnie projekt zakładał nowelizację kodeksu karnego, a to poprzez dodanie nowego typu przestępstwa, które miało być określone w dodanym art. 209 k.k. w brzmieniu:

„Art. 209a. § 1. Kto, będąc zobowiązany do wykonania orzeczenia sądu albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem lub orzeczenia, w którym sąd określił, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach, uchyla się od wykonania tego orzeczenia albo tej ugody mimo uprzedniego prawomocnego nakazania przez sąd zapłaty sumy pieniężnej, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

• 2. Kto uchyla się od wykonania orzeczenia o przymusowym odebraniu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, zleconemu przez sąd kuratorowi sądowemu, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
• 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
• 4. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego wykonywał orzeczenie albo ugodę, o których mowa w § 1, albo w czasie zawieszenia postępowania, o którym mowa w art. 318a § 1 Kodeksu postępowania karnego, wykonywał to orzeczenie albo tę ugodę.
• 5. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 2, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego wykonał orzeczenie, o którym mowa w § 2.”

Przypomnieć tylko pragnę, że wprowadzenie tego typu zmiany zmierzać miało do wzmocnienia ochrony praw małoletniego dziecka, w szczególności prawa do utrzymywania kontaktów z dzieckiem lub sprawowania nad nim pieczy.

Jak wynikało bowiem z przeprowadzonych analiz, mimo istniejących od blisko 6 lat regulacji umożliwiających nałożenie sankcji majątkowej na osobę, która nie wykonuje obowiązku w zakresie realizacji ustalonego kontaktu z dzieckiem, nadal istnieje grupa spraw, w których zasądzane sumy pieniężne nie są uiszczane, a orzeczenia lub ugody nie są realizowane.

Sprzyja to zerwaniu więzi między dzieckiem, a uprawnionym do kontaktu, w szczególności rodzicem, z którym dziecko nie zamieszkuje na stałe.

Autopoprawka z 10 kwietnia polegała niestety na rezygnacji z tego rozwiązania, gdyż uznano, że jest na tyle kontrowersyjne, iż wymaga dodatkowych badań.

W mojej ocenie jest to ogromny błąd, należy mieć tylko nadzieje, że prace w Sejmie nie popsują tego projektu bardziej.

Przechodząc jednak do szczegółów:

Piecza naprzemienna

Rozwiązania w zakresie władzy rodzicielskiej, kontaktów tzw. pieczy naprzemiennej polegają na tym, że w braku porozumienia, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.

Sąd będzie mógł powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określić, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach.

Sąd będzie mógł powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

W braku porozumienia, sąd uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzygać będzie o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Jeżeli dobro dziecka będzie zagrożone, w tym na skutek niewykonania orzeczenia sądu albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem, w szczególności w przedmiocie kontaktów z dzieckiem lub postanowienia o przymusowym odebraniu dziecka, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.

Alimenty natychmiastowe

Rozwiązania w zakresie alimentacji polegać mają na tym, że świadczenia alimentacyjne rodziców względem dziecka, które nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wynikające z orzeczenia sądu albo ugody zawartej przed sądem lub mediatorem wygasają z chwilą ukończenia przez dziecko 25 lat.

Chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności, z których powodu dziecko nadal nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, sąd przedłuży na żądanie uprawnionego obowiązywanie świadczeń alimentacyjnych na dalszy okres.

Dziecku przysługiwać będą natychmiastowe świadczenia alimentacyjne w wysokości:

–          38% kwoty przeliczeniowej względem jednego dziecka,

–          34,5% kwoty przeliczeniowej na każde z dwojga dzieci pochodzących od tych samych rodziców,

–          31% kwoty przeliczeniowej na każde z trojga dzieci pochodzących od tych samych rodziców,

–          27,5% kwoty przeliczeniowej na każde z czworga dzieci pochodzących od tych samych rodziców,

–          24% kwoty przeliczeniowej na każde z pięciorga i więcej dzieci pochodzących od tych samych rodziców.

Minister Sprawiedliwości ogłosi, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie do dnia 30 listopada każdego roku wysokość kwoty przeliczeniowej oraz wysokość natychmiastowych świadczeń alimentacyjnych na następny rok kalendarzowy.

Kwota przeliczeniowa stanowi dwukrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego zgodnie z ustawą z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177) na następny rok, podzieloną przez sumę liczby 2 i współczynnika dzietności ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny za rok poprzedni.

Rozwód i obligatoryjne mediacje

Przed wniesieniem powództwa o rozwód lub o separację przeprowadzać się będzie rodzinne postępowanie informacyjne.

Celem postępowania jest pojednanie małżonków, a w braku możliwości pojednania – zawarcie ugody regulującej sposób wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, utrzymywanie kontaktów każdego z małżonków z ich wspólnymi małoletnimi dziećmi oraz alimenty między nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi.

Za zgodą stron rodzinne postępowanie informacyjne będzie mogło obejmować również zawarcie ugody regulującej sporne sprawy majątkowe podlegające rozstrzygnięciu w wyroku orzekającym rozwód lub separację.

WAŻNE!!!

Postępowanie informacyjne nie będzie stosowane wobec małżonków, którzy nie mają wspólnych małoletnich dzieci.

Postępowanie to nie będzie obowiązywać również wtedy gdy małżonek przed wniesieniem pozwu o rozwód lub o separację został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub ich wspólnego małoletniego dziecka albo przedstawiono mu zarzut popełnienia takiego czynu.

 

Autorem tekstu jest Radca Prawny Piotr Woś – specjalista ds. rodzinnych/rozwodowych

Chcesz skonsultować swoją sprawę – umów się na spotkanie dzwoniąc pod nr tel.: 12 411 05 94,

bądź wejdź na naszą stronę i skorzystaj z  PRAWNICZEJ KONSULTACJI TELEFONICZNEJ.