Ogólny zarys problematyki dotyczącej zachowku starałem się objaśnić we wpisie z 8 marca 2018 r. Odpowiadałem w nim na najczęściej zadawane pytania, dzięki czemu wydaje mi się, że samo pojęcie zachowku i to kto może go dochodzić jest już niewątpliwie oczywiste.
Jeżeli jednak chcielibyście odświeżyć sobie wiedzę na ten temat, bądź nie mieliście szans zapoznać się z treścią tego wpisu, cały tekst znajduje się pod tym linkiem -> https://bit.ly/2ugPgDg
Wiadomo, że opracowanie dotyczyło tylko ogólnych założeń i wymaga bardziej szczegółowego omówienia tematu, dlatego zgodnie z obietnicą złożoną we wpisie – powracam do tematu.
Tym razem skupię się na tym jak ustalić wysokość i obliczyć wartość zachowku.
[box] Wysokość zachowku[/box]
Z reguły jest to połowa wartości udziału jaki przypadałby uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym, prościej – połowa z tego co uprawniony by dostał gdyby nie był pominięty w spadku.
Oczywiście, jak zawsze od każdej reguły są wyjątki. W tym przypadku odstępstwo od reguły dotyczy małoletnich zstępnych oraz osób trwale niezdolnych do pracy. W ich przypadku wysokość zachowku wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego.
[box] Obliczenie wartości zachowku[/box]
Aby obliczyć wartość zachowku należy w pierwszej kolejności ustalić jaka jest rzeczywista wartość masy spadkowej. To znaczy ustalić różnicę pomiędzy aktywami a pasywami spadkowymi.
Wartość zachowku musi wynikać z czystej wartości spadku.
Dlatego do obliczania zachowku uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.
Pamiętać trzeba, że przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń.
[box type=”warning”] Co ważne!!![/box]
Co do zasady do spadku dolicza się darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.
Nie uwzględnia się jedynie drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych.
Nie uwzględnia się też darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, dokonanych na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.
Natomiast wartość spadku ustala się według cen z daty orzekania o roszczeniach zachowku.
[box] Posumowanie[/box]
Ustalenie wysokości zachowku oraz obliczenie jego wartości nie jest rzeczą trudną, pamiętać jednak przy tym należy o zastosowaniu powyżej wskazanych wytycznych.
Autorem tekstu jest radca prawny Piotr Woś – specjalista od prawa spadkowego
Chcesz skonsultować swoją sprawę – umów się na spotkanie dzwoniąc pod nr tel.: 12 411 05 94,
bądź wejdź na naszą stronę i skorzystaj z PRAWNICZEJ KONSULTACJI TELEFONICZNEJ.
12 komentarzy
Iwona Sobieraj - 2018-07-24
Witam.Mieszkam z mężem i córkami prawie 30 lat w domu rodziców.Mama zapisała w testamentalnie swoją część majątku jednej córce czyli mnie i mojemu mężowi oraz mojej siostrze ktora mieszka z rodziną zagranicą mówi że nie wróci do Polski ale swoją część chce. Mój tata jest alkoholikiem .Mieszkamy na piętrze a rodzice na parterze .Całe piętro wyremontowaliśmy zbudowaliśmy osobne wejście dlatego że rodzice zapewniali nas iż to będzie moje i męża .Rodzice są starsi i całą opieką spadnie na mnie i męża.Nam wystarczy piętro ale kotłownię mamy razem.Duzo pracy i pieniędzy i wyrzeczeń nas to kosztowało.Rodzice chcą zapisać nam piętro a dół zostawić sobie do śmierci a później mamy się podzielić.Nie wiem jak to się ma do nakładów jakie poczyniliśmy przez te lata.Jak się liczy spłata lub zachowek .Moze jakieś lepsze rozwiązanie.Moja siostra nie widzi problemu mowi ze wynaiemy opiekunkę na połowę w razie potrzeby.Zastanawiam się gdzie tu jest serce do człowieka.Proszę mi doradzić jak to można zrobić żebym nie musiała spłacać połowy domu bo na piętro było w surowym stanie jak się urządzaliśmy.Pozdrawiam.
Piotr Woś - 2018-07-25
Pani Iwono!
Odpowiem krótko – choć sprawa wymaga szerszej wypowiedzi. Sugeruję porozumieć się z rodzicami i podpisać umowę o dożywocie. Podkreślam – umowę o dożywocie, a nie umowę darowizny z ustanowieniem służebności dożywocia. Skutkiem podpisania tej umowy, jest wyłączenie przedmiotu umowy, tj. danej nieruchomości, z masy spadkowej. W konsekwencji czego, siostra nie będzie mogła żądać spłaty, a roszczenia o ewentualny zachowek będzie nieskuteczne.
Karolina - 2019-07-25
Panie Mecenasie,
Rodzeństwo zwróciło się do mnie i moich dwóch braci z żądaniem spłaty zachowku z tyt. dawnej darowizny, w której nasz zmarły w tym roku ojciec przekazał mi i dwojgu rodzeństwa ziemię rolną. Pozywający w tamtym czasie (lata 90-te) ziemi nie chcieli, mieszkali wtedy w miastach. Ziemia rolna podarowana mi przez Ojca została na mój koszt przekształcona na budowlaną i podzielona na mniejsze działki, doprowadzone zostały media, są teraz objęte MPZP. Pozywające rodzeństwo żąda teraz kwoty wynikacjącej z wartosci ziemi pod budowę a nie rolnej i są to niebotyczne kwoty. Jak ustalić wartość zachowku w tej sytuacji? Znaleziony rzeczoznawca potwierdził, że musi policzyć wartość obecnej działki ( budowlanej, z mediami itp) podczas gdy ja otrzymałam ziemię rolną. Jak to rozstrzygnąć?
Anonim - 2019-12-01
Witam _ chcialam spytac czy mozna darowizne ___zapis byl 14 lat temu zamienic na umowe dozywocia? Dziekuje
Piotr Woś - 2019-12-03
Teoretycznie-tak.
Piotr Woś - 2019-12-03
Teoretycznie – tak.
Janusz - 2022-02-15
A praktycznie, czy ma to zastosowanie? Jeden z notariuszy stwierdził, że to jest bez sensu
Megi64jar@interia.pl - 2019-12-01
Witam chcialam spytac czy mozna darowizne ( miala ona miejsce 14 lat temu) zamienic na umowe dozywocia? Dziekuje
Piotr Woś - 2019-12-03
Teoretycznie-tak.
Piotr Woś - 2019-12-03
Teoretycznie – tak.
Tomasz - 2019-12-18
Witam,
To jak to wreszcie jest można ubiegać sie o zachowek z lat wczesniejszych czy nie? Przeczytałem wcześniejsze artykuły i tam jasno jest opisana sytuacja, że o zachowek można ubiegać po wielu latach tutaj Pan pisze, że nie doliczą sie go po 10 latach więc jak to jest??
Piotr Woś - 2019-12-19
Panie Tomaszu,
proszę przeczytać jeszcze raz uważnie. Wiem, że te artykuły są o podobnej tematyce jednak są tam ogromne różnice. W jednych piszę o zachowku, w innych o zaliczaniu darowizny na zachowek, a w jeszcze innych o zaliczaniu darowizny na schedę spadkową. W każdym z tych przypadków są inne terminy.